Najviši mauzolej na svijetu posvećen Petru II Petroviću Njegošu izgrađen je između 1970. i 1974. godine po zamisli vajara Ivana Meštrovića. Smješten je na Jezerskom Vrhu, drugom po visini vrhu planine Lovćen. Ovaj prepoznatljivi vrh ima veliki značaj za crnogorski narod, kao mjesto na kojem počiva njihov voljeni heroj.
Njegošev Mauzolej se nalazi na 1660 metara nadmorske visine i predstavlja najviši mauzolej na svijetu. U podnožju mauzoleja nalazi se parking kružnog oblika, a da bi se došlo do zgrade mauzoleja koja je na samom vrhu potrebno je popeti se stazom koja ima 461 stepenik i nalazi se pod nagibom od 35 stepeni. Jedan dio staze vodi kroz tunel dugačak 130 metara koji sa lijeve strane ima dva otvora za ventilaciju.
Sam mauzolej predstavlja trobrodnu građevinu jer je njegova površina odvojena sa po pet granitnih stubova sa jedne i druge strane. Stubovi su isklesani u jednom komadu i svaki od njih je težak po 16 tona. Stubovi sa spoljašnjim zidovima mauzoleja formiraju dva koridora koji se protežu do kraja zgrade. Dužina mauzoleja (predvorje i kapela) iznosi 37 metara, sa maksimalnom visinom od 10.4m. Za njegovu izgradnju utrošeno je oko 10 000 tona jablaničkog granita.
U predvorju Njegoševog mauzoleja se nalaze dvije karijatide koje predstavljaju žene u narodnoj nošnji, a teške su po 7.5 tona. U pročelju mauzoleja je smještena figura Njegoša, napravljena od granita, koja je teška čak 28 tona i visoka 3.74 metra. Meštrović je karijatide i figure Njegoša prvo izvajao u gipsu nakon čega ih je Andrija Krstunović isklesao u jablaničkom granitu. Figura Njegoša je isklesana u granitnom bloku težine 50 tona.
Za transport figure teške 28 tona su korišćena dva kamiona i specijalni vučni voz. S obzirom na to da je posao bio veoma delikatan jer se transport vršio uskim i krivudavim putevima, konvoj su do Lovćena pratile dvije auto dizalice od po 30 tona. Figura je zbog svoje težine, veličine i nemogućnosti da se naknadno postavi na svoje mjesto morala biti prva biti pozicionirana na projektovani položaj, a zatim se oko nje gradio objekat. Najveći izazov je bio transportovati figuru kroz tek iskopani tunel sa značajnim usponom. To su uradili pomoću specijalno montiranog kolosjeka, vitla i čeličnih sajli kojima su ispeli figuru do samog vrha.
Unutrašnjost prostorije u kojoj se nalazi figura Njegoša obložena je specijalno poliranim kamenom iz okoline Splita poznatim kao „zeleni jadran“. Čak 120 tona ovog kamena je dovezeno na vrh Lovćena. Prostorija na bočnim stranama ima urezane po tri polukružne niše prečnika 90 centimetara, a jedna veća niša se nalazi iza Njegoševe figure. Na visini od 9 m se nalazi svod koji je prekriven mozaikom sa 200 000 pozlaćenih pločica. Pretpostavlja se da je za ukrašavanje svoda utrošeno 18 kg zlata.
Posmrtni ostaci Njegoša se nalaze u kripti koja se nalazi ispod prostorije u kojoj je smještena Njegoševa figura. Ulaz u kriptu se nalazi sa zadnje strane mauzoleja, a do njega se dolazi koridorima. U kripti se nalazi mermerni sarkofag sa njegovim ostacima koji je napravljan od finog bijelog mermera.
Nakon prolaska kroz mauzolej, uskom kamenom stazom se stiže do guvna koji predstavlja vidikovac sa kojeg se pruža veličanstven pogled na veliki dio Crne Gore. Ovaj vidikovac služi i za odmor turistima nakon ne tako lakog uspona do samog vrha.
Projekat 3D VIRTUAL HERITAGE ima za cilj digitalizaciju kulturno-istorijskih spomenika Crne Gore i njihovu promociju putem online platforme. Projekat je kofinansiran od strane EU i Vlade Crne Gore u okviru SOPEES programa.
